مختصري از مراتب سه‌گانه ی خلوص

بحث درباره ی فضيلت «اخلاص و خلوص» مي‌باشد. سه درجه و مرتبه براي خلوص وجود دارد. يك مرتبه اينكه عمل براي خد است اما محرّك دنيا است. مرتبه ی دوم عمل براي خدا است، نيّت خدا است، اما محرّك و داعي، آخرت است. رفتن به بهشت يا نرفتن به جهنم. مرتبه سوم نيّت خدا است اما محرّك مقام لقاءالله و رسيدن انسان به مقام عند اللهي.

اين سه مرتبه مخصوصاً مرتبه ی سوم بسيار عالي است. عبادت قبول است. پاداش دنيا و آخرت دارد. اما بايد توجّه  داشته باشيم كه هر سه مرتبه يك حجاب نوراني دارد. بالاخره در هر سه، يك خوديّتي خوابيده است.

اگر دنيا باشد عمل را به نفع خود آورده، اگر آخرت باشد، باز عمل براي خود آورده. اگر مرتبه ی سوم باشد باز از خوديّت خالي نيست. حجاب ظلماني ندارد، اما حجاب نوراني دارد؛ كه در اصطلاح اهلِ دل، به آن مي‌گويند «شهوت عقلي» نه «شهوت جنسي» اگر چه مرتبه سوم با اول و دوم خيلي فرق دارد.